e-İrsaliye*, Vergi Usul Kanunu gereği kağıt irsaliyede yer alacak bilgileri içeren belgenin, elektronik ortamda oluşturulması, alıcısına iletilmesi, muhafazası ve ibrazı işlemlerini kapsayan elektronik bir belgedir.
Kağıt irsaliye ile aynı hukuki niteliklere sahiptir ve kağıt irsaliye yerine geçmektedir.
* Sevk irsaliyeleri e-İrsaliye kapsamındadır.
e-Fatura mükellefleri** 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren "istedikleri takdirde” e-İrsaliye kullanabilmektedir.
19 Ekim 2019'da yayımlanan 509 sıra nolu VUK Genel Tebliği doğrultusunda e-İrsaliye uygulaması kullanımına zorunluluk getirilmiştir. Buna göre aşağıda belirtilen mükelleflerin e-İrsaliye uygulamasına dâhil olmaları ve düzenleyecekleri sevk irsaliyelerini istisnai durumlar haricinde “e-İrsaliye” olarak düzenlemeleri ve uygulama kapsamındaki mükelleflerden alacakları sevk irsaliyelerini de “e-İrsaliye” olarak almaları zorunludur.
1- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (I) sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK'dan lisans (bayilik lisansı dahil) alan mükellefler(Benzin istasyonları).
2- Özel Tüketim Vergisi Kanununa ekli (III) sayılı listedeki malların imal, inşa, ithalini ve ana bayi/distribütör şeklinde pazarlamasını gerçekleştiren mükellefler.(Meyve suları, gazlı içecek, alkol ve tütün ürünleri)
3- 4/6/1985 tarihli ve 3213 sayılı Maden Kanunu kapsamında düzenlenen işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ve işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ile yaptıkları sözleşmeye istinaden maden üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişi mükellefler.
4- 4/4/2001 tarihli ve 4634 sayılı Şeker Kanununun 2 nci maddesinin (e) bendinde tanımına yer verilen şekerin (Beyaz şeker (standart, rafine küp ve kristal şeker), yarı beyaz şeker, rafine şeker, ham şeker ve kahverengi şeker olarak sınıflandırılan, pancar veya kamıştan üretilen kristallendirilmiş sakaroz ile nişasta kökenli izoglukoz, likid ya da kurutulmuş halde glukoz şurubu, sakaroz veya invert şeker veya her ikisinin karışımının suda çözünmesinden meydana gelen şeker çözeltisi ve invert şeker şurubu ile inülin şurubu) imalini gerçekleştiren mükellefler.
5- Demir ve çelik (GTİP 72) ile demir veya çelikten eşyaların (GTİP 73) imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunan mükellefler (ticari kazançları basit usulde tespit edilenler hariç).
6- Tarım ve Orman Bakanlığınca gübre üretim ve tüketiminin kayıt altına alınmasına yönelik oluşturulan Gübre Takip Sistemi’ne kayıtlı kullanıcılar.
7- e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve brüt satış hasılatı (veya satışları ile gayrisafi iş hasılatı);
a) 2018, 2019 veya 2020 hesap dönemlerinde 25 Milyon TL,
b) 2021 veya müteakip hesap dönemlerinde 10 Milyon TL ve üzeri olan mükellefler.”
8- 11/3/2010 tarihli ve 5957 sayılı Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun hükümlerine göre komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler.
**Sevk irsaliyesi kesen veya alan tüm e-Fatura mükellefleri e-İrsaliye kullanabilir. Bu mükellefler kendilerine gönderilen e-İrsaliyeleri alabilmek için e-İrsaliye sisteminde bulunmalıdır.
Mükellefler e-Fatura uygulamasını 3 farklı yöntemle kullanabilirler:
e-İrsaliye’ye geçen mükellefler, e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı mükelleflere elektronik irsaliye düzenler.
e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere GİB Sanal Kullanıcı üzerinden yine elektronik irsaliye düzenleyebilirler.
e-İrsaliye Özel Entegrasyon” izni GİB tarafından ”e-İrsaliye Özel Entegrasyon” izni alan kurumlar, şirketler için e-İrsaliyenin hazırlanması ve GİB sistemleri üzerinden alıcıya iletimini sağlayacak BT altyapısını sunmakla yükümlüdür.
“e-İrsaliye özel entegrasyon izni” alan kurumlara, müşterilerinin e-İrsaliyelerini oluşturma, imzalama, iletme ve saklama (arşivleme) yetkileri tanınmıştır.
e-İrsaliye alıcısına GİB üzerinden ulaştırılır.
